Chơi tranh

Theo một họa sỹ, thú chơi tranh của người Việt hiện nay có vấn đề, họ chạy theo thời thượng, thích mua những bức tranh nổi tiếng được chép lại hoặc sản xuất hàng loạt.
Đến các gallery trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Đề Thám, Đồng Khởi, Lý Chính Thắng, v.v..., ở TPHCM, dễ dàng nhận thấy những phiên bản các tác phẩm điển phạm – nổi tiếng, từ cổ điển đến hiện đại, rồi đương đại.
Mona Lisa của Leonardo Da Vinci có lẽ là tác phẩm được nhiều người biết đến nhất, và cũng dễ nhìn thấy ở các gallery này, giá có thể vài trăm nghìn đến vài triệu, tùy kích cỡ và công phu của người chép. Vì không có hiểu biết cơ bản về lịch sử nên họ tìm đến những tác giả nổi tiếng là điều tất nhiên.
Những thông tin rộng rãi về tác giả này đủ để họ lấy làm kiến thức, hiểu biết và tự hào, khi có một bức tranh (dù chép thôi) treo trong nhà.
Vì gu thẩm mỹ thấp, đa số sẵn sàng bỏ tiền ra mua một bức tranh chép, có khi giá còn cao hơn những tác phẩm của họa sĩ độc lập khác.
Đi mua một bức tranh chép của Lê Phổ, Bùi Xuân Phái, Dương Bích Liên, Nguyễn Phan Chánh, v.v..., rồi so giá của các ngân hàng khác, sẽ biết được điều này.
Nhiều họa sĩ đương thời muốn sống được hoặc nhái phong cách, hoặc sản xuất hàng loạt nếu tranh của mình bán được. Trường hợp của Đỗ Quang Em, Hoàng Chương, Nguyễn Thanh Bình, Trương Tuấn Kiệt, v.v..., là ví dụ.
Tại sao chuộng tranh giả, tranh chép
Một, vì sự giáo dục và định hướng thẩm mỹ của ta còn sơ sài, chưa được cập nhật, chưa giúp người chơi tranh làm chủ được quan điểm của mình.
Hai, thị trường tranh giả, tranh nhái tràn lan, để tìm mua một bức tranh thật, có chất lượng thật khó. Giá tranh của thị trường Việt Nam trong những năm qua bị trượt dài là do điều này.
Trường hợp của Bùi Xuân Phái là ví dụ dễ thấy nhất. Các nhà sưu tập và cả người giữ bản quyền cũng không thể phân biệt được đâu là tranh thật, giả, nên cách tốt nhất là thôi không mua hoặc hạ giá mua xuống mức thấp nhất.
Ba, tranh giả, tranh chép dễ chơi, vì nó là tác phẩm hoặc tác giả phải nỗ lực tìm hiểu nhiều. Tranh giả, tranh chép cũng dễ chịu hơn, nếu có giá cao cũng yên tâm bởi tiếng tăm của tác phẩm bão lãnh, không phải phập phồng như mua tác phẩm mới.
Trong các cuộc đấu giá tranh ở khu vực Hong Kong, Singapore, Ma Cao, Thượng Hải, Indonesia, Hàn Quốc, v.v..., giá tranh (code) của Việt Nam thường bét nhất.
Theo nhiều giám tuyển nghệ thuật (curator), không phải các họa sĩ và tác phẩm Việt Nam thiếu đẳng cấp, do thị trường tranh khó kiểm soát, những họa sĩ thế kỷ 20 bị giả nhan nhản, không cách nào phát hiện ra được. Những họa sĩ đương thời thì làm photocopy.
Tại Indonesia, những họa sĩ đương đại của họ có thể bán bức tranh với giá trên 100.000 USD, thậm chí 250.000 USD, thông qua các cuộc đấu giá.
Còn các họa sĩ danh giá nhất Việt Nam đương thời, cũng chỉ ì ạch ở mức giá dưới 20.000 USD, mà rất ít khi bán được.
Họa sĩ Hồ Hữu Thủ, một tác giả thường có tranh trong các cuộc đấu giá khu vực, tâm sự: “Đừng để người chơi tranh, vốn lương thiện và khao khát tìm hiểu cái đẹp, lại bị lừa tới hai lần. Một, thói quen mua sắm chung của xã hội. Hai, bị vọng ngoại, chỉ tin vào các tác phẩm ngoại quốc”.
Theo Thể Thao&Văn Hóa